Originele Gispen meubels terug in museumwoning Huis Sonneveld

Het Nieuwe Instituut heeft de originele salonset uit de woonkamer van Huis Sonneveld aangekocht. Het gaat om twee stalen buisfauteuils en een glazen salontafel, ontworpen door W.H. Gispen. De meubels zijn unica en werden in 1932 speciaal door de firma Gispen voor de familie Sonneveld gemaakt. De meubels zijn vanaf 10 september te zien in het huis.

Huis Sonneveld is het enige publiek toegankelijke woonhuis dat bijna volledig met Gispen meubilair is ingericht. De samenwerking tussen architect Leen van der Vlugt en W.H. Gispen kwam tot stand bij de inrichting van de Van Nelle fabriek in 1927-1930. Vervolgens bouwde Van der Vlugt voor alle drie de fabrieksdirecteuren hun privéwoonhuizen; Huis Sonneveld is er één van.

Aanvulling historische meubelcollectie
De salonset bestaat uit de Gispen typenummers fauteuil 7C (het herenmodel) en 7C klein (het damesmodel), met bakelieten armleggers en gestoffeerd met een beige stof. De stoelen zijn een waardevolle aanvulling op de historische meubelcollectie die zich al in het huis bevindt en die in 2001, bij de restauratie en herinrichting van het huis, door de erfgenamen in langdurig bruikleen is gegeven. Voor de salon werden toen replica’s gemaakt van de modellen zoals ze later in productie zijn genomen, maar die iets afwijken van de prototypen die in het huis stonden. De replica's zullen worden vervangen door de originele meubels, nadat ze zorgvuldig gerestaureerd en opnieuw gestoffeerd zijn.

Eénmalige uitvoering
Ad van den Bruinhorst, eigenaar van Galerie Van den Bruinhorst uit Kampen, specialist op het gebied van historisch Gispen meubilair, heeft de salonset in Rotterdam herontdekt en is daarop een uitgebreid onderzoek gestart om vast te stellen of het hier de originele authentieke Gispen meubels uit de salon van Huis Sonneveld betreft. Een citaat uit het onderzoeksverslag:

“Een jaar na de oplevering van het huis in 1933, worden alleen de fauteuils door Gispen opgenomen in het standaard meubelprogramma. De salontafel blijkt een éénmalige uitvoering en ontbreekt in de catalogus. Er zijn bij de introductie in Gispencatalogus 52 aan de frames van de fauteuils een paar opvallende veranderingen doorgevoerd die een duidelijk onderscheid mogelijk maken tussen de vroege, speciaal voor Huis Sonneveld gemaakte fauteuils en de eerste standaard geproduceerde fauteuils. Het is door deze verschillen en de speciaal voor de Sonnevelds uitgevoerde salontafel dat met zekerheid kan worden vastgesteld dat de aangekochte set de authentieke meubels uit de zitkamer van Huis Sonneveld zijn.”

Bovendien werden de meubels door de kleinzoon van de Sonnevelds, Leonard Kooy bekeken, die zich nog enkele unieke details van de stoelen herinnerde.

Armleggers
Designliefhebbers zullen direct de verschillen ontdekken: de afmetingen zijn anders, en de inmiddels ruim 80 jaar oude originele meubels hebben een andere uitstraling dan de replica’s. Het meest sublieme detailverschil zit in de armleggers. Bij de unica zit een versmalling van de stalen buis achter de bakelieten armleuning. De latere standaardfauteuil uit de catalogus kent een meer vloeiende overgang van de dikke naar de dunnere buis, die minder goed zichtbaar is, omdat die zich niet achter maar onder de bakelieten armlegger bevindt.

Archiefonderzoek
Bij het onderzoek dat vooraf ging aan het vaststellen van de authenticiteit van de meubels is gebruik gemaakt van het archief van Architectenbureau Brinkman & van der Vlugt, het archief van de Stichting Behoud Interieur Huis Sonneveld, en van het bedrijfsarchief van de firma Gispen. Deze bevinden zich alle drie in de collectie van Het Nieuwe Intituut. Het huis werd direct na oplevering bovendien gefotografeerd door de Rotterdamse fotografen Jan Kamman en Piet Zwart. Op een aantal interieurfoto’s zijn de originele stoelen goed te zien.

Gispen Specials
Een van de twee stoelen is van 10 september t/m 26 februari 2017 te zien in de tentoonstelling Gispen Specials - De Klant is Koning in Museum Boijmans van Beuningen. Het museum viert met deze jubileumexpositie rond bijzondere en in kleine oplage gemaakte producten het honderdjarig bestaan van de firma Gispen.

De meubels zijn gekocht bij Galerie Van den Bruinhorst uit Kampen, die ook het onderzoek naar de authenticiteit ervan heeft uitgevoerd. De aankoop is tot stand gekomen door financiële ondersteuning van BankGiro Loterij.